30 Năm Thơ Xuân Trên Đất Khách

 

Vĩnh Liêm

 

 

Mùa Xuân là đề tài vô tận cho các thi nhân, vui cũng có mà buồn cũng không ít. Ngày đầu Xuân đọc Thơ Xuân là một thú vui của người Việt ta. Nhưng Thơ Xuân của người Việt tha hương lại mang nhiều nỗi buồn hơn vui!

 

Năm nay, Ất Dậu 2005, có hai điều mà chúng ta đáng ghi nhớ nhất: Trận đói năm Ất Dậu 1945 ở miền Bắc Việt Nam khiến gần một triệu người chết, nay đúng 60 năm; và cuộc di tản vĩ đại ngày 30-04-1975 (Tân Dậu), nay đúng 30 năm.

 

Nhân dịp Xuân về và cũng để đánh dấu 30 năm ly hương, người viết đọc lại một số thi phẩm đă xuất bản tại hải ngoại sau cái mốc lịch sử 1975 để t́m hiểu tâm sự ly hương của các thi nhân mỗi khi Xuân về. V́ tủ sách có hạn nên người viết không thể trích dẫn hết các thi phẩm đă xuất bản trong 30 năm qua, mong các thi hữu bị sót tên niệm t́nh tha thứ.

 

Kể theo thứ tự thời gian (tính theo năm xuất bản), người viết chia các thi phẩm ra làm 6 thời kỳ,mỗi thời kỳ là 5 năm: 1975-1980, 1981-1985, 1986-1990, 1991-1995, 1996-2000, và 2001-2005.

 

1975 – 1980

 

Hà Huyền Chi: Tên Nô Lệ Mới (TNLM)

Những năm đầu tiên của cuộc tị nạn là những năm buồn thảm nhất, kể cả những ngày thiêng liêng của đầu năm âm lịch. Nhà thơ Hà Huyền Chi đă phải bật tiếng than:

Đón xuân trên đất nước người

Cạn bao nhiêu rượu không vơi cơn sầu.

(Xuân Trên Xứ Người, TNLM, tr. 58)

 

Chẳng những không khí Tết không c̣n giống như ở Việt Nam, mà thời tiết cũng rất khác biệt: lạnh lẽo và tuyết rơi. Nhà thơ chỉ c̣n cách đón nhận một thực tế buồn thảm.

Tuyết thả xuống nụ hoa trời lạnh ngắt

Xuân ham vui không ghé lại nơi này

Gịng thư em như chất rượu nồng say

Tôi thở với mặt trời trong cuống phổi.

(Một Trời Xuân, TNLM, tr. 20)

 

V́ cái lạnh cắt da của mùa Đông quê người nên Xuân ta cũng chỉ là Xuân ảm đạm:

Đông tha hương chỉ là xuân dẫy chết

Ḿnh xa nhau trời đất nghĩa ǵ đâu.

(Đông Quê Ta Đông Quê Người, TNLM, tr. 77)

 

Vĩnh Liêm: Tị Nạn Trường Ca, tập I (TNTC1)

Mùa Xuân nơi đất khách buồn thảm quá, nhất là những người độc thân như tác giả. Lần đầu tiên nhận được thư của gia đ́nh, chuyển từ Pháp qua Mỹ, tác giả đành nhỏ lệ mà thôi!

Đầu xuân đọc lá thư nhà,

Vô t́nh giọt lệ xóa nḥa ḍng thư.

(Độc Ẩm, TNTC1, tr. 45)

 

Đă nhận được thư nhà th́ phải hồi âm chứ? Nhưng sẽ viết ǵ đây?

Nghe tin xuân đến t́nh cờ,

Hồn anh đầy ứ những tờ thư em.

Vội vàng dở lịch ra xem,

Âm dương nhật nguyệt giao duyên đổi dời.

Hỏi sao ḷng chẳng ngậm ngùi?!

Xuân anh đă mất khi rời quê hương.

(Thư Xuân Cho Người Ở Lại, TNTC1, tr. 61)

 

Người Mẹ già ở quê nhà hằng mong đợi tin con, nhưng làm sao để gặp lại Mẹ?

Đón xuân bằng nỗi ngậm ngùi,

Mơ về quê cũ gặp người Mẹ yêu.

(Năm Nay Mẹ Có Mừng Xuân?, TNTC1, tr.69)

 

Thôi th́ hứa với Mẹ rằng con sẽ về trong một dịp nào đó:

Mẹ ới! Đừng quá mỏi ṃn,

Hẹn vài xuân nữa có con Mẹ về!

(Năm Nay Mẹ Có Mừng Xuân?, TNTC1, tr. 70)

 

Trần Phùng Linh Duyên: Ly Hương (LH)

Khi rời quê hương, bố mẹ đă già. Tác giả hẹn với ḷng là chẳng vui say trong những ngày Xuân để cho bố mẹ được yên tâm:

Con thương

Bố Mẹ đă già

Đón Xuân

Hiu hắt

Cho qua mấy ngày

Ở đây

Con chẳng vui say

Quê người

Con đón

Xuân này ly hương.

(Lại nhớ mùa Xuân, LH, tr. 38 & 39)

 

1981 – 1985

 

Vĩnh Liêm: Tị Nạn Trường Ca, tập II (TNTC2)

Có ly hương trong hoàn cảnh cực kỳ bi thương của đất nước mới thấm được niềm đau.Nhưng niềm đau thống thiết nhất là khi nhận được t́n ở quê nhà: Mọi quyền sống đều bị tước đoạt!

Xuân có thấy Quê Hương đang tủi nhục?

Người đói ăn, thiếu mặc, ngủ vệ đường…

Kẻ lao tù khổ nhọc, chết bi thương…

Mọi Quyền Sống bị xiết từng hơi thở!

(Tâm Sự Đêm Xuân, TNTC2, tr.24)

 

Ngày Xuân ở xứ tạm dung là ngày Đông lạnh lẽo, nhà nhà im tiếng, chẳng ai biết tới ai!

Ngày tan

Theo nỗi đợi chờ

Sáu Xuân qua

thật t́nh cờ

thong dong

Xuân xa xứ

lạnh mùa Đông

nhà nhà lặng tiếng

pháo hồng im hơi

Đón Xuân

Như một tṛ chơi

Tan canh vắng

lắng tiếng cười

nhẹ tênh!

(Đêm Xuân Nhớ Bạn Bè, TNTC2, tr. 33)

 

Nào ai biết được nỗi cô đơn của người Việt ly hương trong dịp Xuân về?

Đón xuân cùng nỗi cô đơn

Quăng đời lưu lạc, tay c̣n trắng tay.

(Đón Xuân, TNTC2, tr. 53)

 

Hà Huyền Chi: Cơi Buồn Trên Ta (CBTT)

Càng xa quê hương ḷng càng nhớ thương quay quắt; càng ở lâu nơi xứ nguời th́ càng cảm nhận cái thân phận của ḿnh càng nát nhầu.

Xuân này là sáu xuân xa xứ

Đă sáu mùa đau đến vơ vàng

Mộng nát như đời người lữ thứ

Trong hồn liệm trắng một màu tang.

(Cho quê hương và người t́nh lỡ, CBTT, tr. 13)

 

Mỗi mùa Xuân ở xứ người là một mùa đau.

Đă tám mùa xuân nơi xứ lạ

Tám mùa khắc khoải, tám mùa đau

Trái tim Từ Thức trơ như đá

Lạc dấu quê hương, lạc dấu nhau.

(Qua những ngày câm những tháng đen, CBTT, tr. 56)

 

Hà Huyền Chi: Như Đá Ngàn Năm (NĐNN)

Xuân tha hương – Xuân chẳng ra Xuân, Tết chẳng ra Tết. Đó là điều thực tế. Đón Xuân chỉ là đón gượng mà thôi!

Tết không ra tết, càng thêm tủi

Xuân chẳng giống xuân, khiến ngậm ngùi

Cũng tháng, cũng ngày, sao tẻ ngắt

Nào thơ, nào rượu, buồn nào vơi.

(Lộc Xuân, NĐNN, tr. 26)

 

Kim Y: Tiếng Quyên (TQ)

Nữ sĩ Kim Y đă sống tại Hoa Kỳ trước chúng ta nhiều năm, nhưng Nữ sĩ cũng chẳng vui ǵ mỗi khi Tết đến.

Tết đến càng thương người hỏa ngục,

Xuân về thêm tủi kiếp lưu vong!

Vui chung ai đó, riêng ta chỉ

Chào đón nàng Xuân với lạnh lùng!           

(Sầu Xuân Riêng Nặng…, TQ, tr. 33)

 

Minh Hà: Vọng Cố Hương (VCH)

Nữ sĩ Minh Hà là hậu duệ của Cô Giang, Cô Bắc. Năm hết Tết đến, Nữ sĩ cũng phải bật than:

Ôi đông đă tàn, năm đà sắp hết

Nơi quê người, chán nản bước chân đi

Chúa Xuân ơi, ta biết nói năng ǵ

Để chào đón, mừng Xuân đầu năm mới.

(Xuân Tha Hương, VCH, tr. 51)

 

Theo thông lệ, ngày đầu năm Nữ sĩ rót rượu cúng Tổ Tiên và Tiên Hiền Liệt Sĩ, rồi sau đó mới thấm giọng để hưởng lộc. Nhưng quê hương đă ngh́n trùng xa cách, rượu chỉ làm cho cơi ḷng Nữ sĩ thêm lao đao, xốn xang.

Ngày Xuân rót chén rượu hồng

Mềm môi uống cạn thấy ḷng lao đao.

(Ngày Xuân Uống Rượu, VCH, tr. 21)

 

Vi Khuê: Cát Vàng (CV)

Người nghệ sĩ, cho dù an phận nơi xứ người, mỗi khi Xuân về cũng thấy ngậm ngùi cho quê hương thân yêu:

Xuân này là xuân thứ mười

Khuây quê hương mới, ngậm ngùi quê xưa.

(Xuân trong bốn bức tường, CV, tr. 23)

 

Nguyễn Mạnh Trinh: Thơ Nguyễn Mạnh Trinh (TNMT)

Đa số những nhà thơ VN, trước năm 1975, đă từng chạm trán với tử thần thế mà họ vẫn hiên ngang, chẳng hề lùi bước trước gian nguy. Nhưng 30 tháng 4 là một cái bẫy, nó giăng ra và bó tay những anh hùng yêu nước. V́ thế cái Tết ở quê người, đối với những chàng trai hào kiệt, chỉ là cái Tết sầu chắn lối mà thôi:

Ta nốc hơi men đầy miệng đắng

Lửa sầu bốc ngọn ngả nghiêng đời

Đêm ba mươi Tết sầu chắn lối

T́m thử quê nhà lửa biếc soi.

(Bài thơ cuối năm, TNMT, tr. 18)

 

1986 – 1990

 

Luân Hoán: Ngơ Ngác Cơi Ngoài (NNCN)

Có lẽ Luân Hoán mới vừa đặt chân tới Montréal nên vẫn c̣n chất trữ t́nh cố hữu khi đón xuân lần đầu nơi đất khách.

xuân ngoài trời tuyết âm u

xuân trong ḷng vẫn lu bù nở hoa

thơm lừng hương vị xót xa

thơm qua nửa trái đất già yêu thương

(mùng một Tết ở Montréal, NNCN, tr. 82)

 

Nhưng khi suy gẫm lại, th́:

xuân đâu c̣n của đất trời

xuân chừ của lũ hết thời ngâm nga

(mùng một Tết ở Montréal, NNCN, tr. 83)

 

Minh Viên: Đêm Việt Nam (ĐVN)

Nhà thơ Minh Viên đă hai lần di tản (1954 và 1975). Nhưng lần thứ hai này (1975) th́ nhà thơ không đem được Mẹ đi theo. Tâm sự của nhà thơ khi Xuân về sau mười mấy năm xa cách Mẹ.

Mười mấy xuân rồi xa cách mẹ

Nhớ thương trĩu nặng những vần thơ

Mùa đông rét mướt hồn con trẻ

Thôi hết rồi hoa bướm mộng mơ!

(Thư xuân gửi mẹ, ĐVN, tr. 136)

 

Tâm trạng của những người xa cách Mẹ hầu như đều giống nhau: Như chiếc thuyền hoang lạc bến.

Con vẫn là thuyền hoang lạc bến

Chim mùa xuân vỗ cánh bay xa

Bướm mùa xuân hững hờ không đến

Và gió mùa xuân lạnh buốt da!

(Thư xuân gửi mẹ, ĐVN, tr. 138)

 

Minh Viên: Vết Thương Sài G̣n (VTSG)

Dường như những người Việt ly hương đều có nỗi sầu vong quốc giống nhau?

Xuân lại về đây, Xuân xứ lạ

Khối sầu vong quốc trĩu vai thêm.

(Xuân Tha Hương, VTSG, tr. 52)

 

Cứ mỗi lần Xuân đến là người Việt ly hương càng thêm tủi phận.

Mười năm đất khách mười năm tủi

Xuân đến buồn thêm phận cỏ hèn.

(Xuân Tha Hương, VTSG, tr. 52)

 

Thân phận của người Việt tị nạn khi Xuân về cũng giống như con chim lạc đàn, hoa chẳng buồn nở.

Xuân sang chẳng thắm ḷng hoa nở

Ngơ ngác chim đơn chiếc lạc đàn.

(Xuân Tha Hương, VTSG, tr. 54)

 

Hoàng Xuân Sơn: Viễn Phố (VP)

Người tị nạn ví như kiếp chim. Trong khi đó, người chị ở quê nhà vẫn luôn đổ lệ nhớ thương em.

Sao khiến mẹ già đi xa xứ…

Em lạc quê nhà như kiếp chim

Chị c̣n ở lại trồng thương nhớ

Trên mảnh đất khô tuới lệ mềm.

(thư xuân gửi chị, VP, tr. 93)

Thuư Trúc: Thơ Thuư Trúc (TTT)

Đa số người Việt ly hương, ít có ai đốt pháo ngày Mùng Một, lại càng chẳng đón Giao Thừa đêm ba mươi. V́ Tết buồn nên chẳng ai may áo mới.

Không pháo ngày mùng một

Chẳng giao thừa ba mươi

Tết buồn chưa may áo

Chậu sành chờ mai tươi.

(xuân cảm, TTT, tr. 93)

 

Ngô Văn Thọ: Giọt buồn trên quê hương (GBTQH)

Càng lưu lạc, mái tóc càng đổi màu. Thế th́ c̣n vui ǵ mà đón Xuân?

Xuân đến quê người nhớ cố hương

Thân ta lưu lạc mấy năm trường

Bụi đời rải trắng lên mầu tóc

Môi đắng, nhạt ḷng rượu viễn phương!

(xuân cảm, GBTQH, tr. 70)

 

1991 – 1995

 

Lê Khắc Anh Hào: Tự Thuở Vầng Trăng Vỡ Cuối Nguồn (TTVTVCN)

Mỗi lần Xuân về, nhớ quê hương, nhớ Mẹ Cha. Càng nhớ càng nhỏ lệ, càng căm hờn…

Thương ai trời rủ xuân về,

Để anh đoài đoạn mấy bề không gian.

Mẹ Cha… xuân, lệ hai hàng,

Nước non… xuân, nổi ngút ngàn hận căm.

Tay lần bấm đốt tháng năm,

Tủi thân mấy cọng tóc ngầm bạc ra.

(Đêm về ươm mấy hạt thơ…, TTVTVCN, tr. 24)

 

Nguyễn Văn Quảng Ngăi: Hoen Màu Thời Gian (HMTG)

Đón Xuân ở miền tuyết trắng th́ chỉ thấy tuyết bay đầy trời mà thôi. Viết thư cho gia đ́nh, cứ viết hoài mà vẫn chưa xong.

Bơ vơ quá giữa quê người

Đón Xuân lặng ngắm đầy trời tuyết bay

Mà nầy sao rượu chẳng cay?

Niềm thương, nỗi nhớ viết hoài chưa xong.

(lại xuân, HMTG, tr. 41)

 

Trần Trung Đạo: Đổi Cả Thiên Thu Tiếng Mẹ Cười (ĐCTTTMC)

Mỗi mùa Xuân lại nhớ đến Mẹ ở quê nhà. Nhà thơ cứ hứa với Mẹ mà chẳng bao giờ được về thăm Mẹ.

Năm mới đến con cũng ǵa thêm tuổi

Xa mẹ hiền một tuổi nặng bằng hai

Tuổi nước Việt chất chồng lên quá khứ

Tuổi xứ người quần quật với tương lai.

(Mỗi Mùa Xuân Thêm Một Lần Dối Mẹ, ĐCTTTMC, tr. 43)

 

Hà Bỉnh Trung: Dấu Chân Viễn Khách (DCVK)

Mùa Xuân xứ người đâu bằng mùa Xuân ở quê nhà, nơi có hoa cười trong nắng Xuân ấm áp.

Nghe mưa xuân động đêm dài

Đá xanh nào để kiếm mài dưới trăng?

Quê hương ḿnh đẹp đâu bằng

Xuân xa quê chẳng nghĩ rằng là xuân.

(Xuân Động Quê Người, DCVK, tr. 117) 

 

Tô Giang: Mầm Xanh Trong Đá (MXTĐ)

Nhà thơ Tô Giang đă từng đối bóng hơn mười năm trong lao tù Cộng sản. Khi ra hải ngoại, nhà thơ cảm thấy bơ vơ trong đêm giao thừa đầu tiên ở Gia Nă Đại.

Một ḿnh ta với bóng

Thêm rượu nữa là ba

Đêm giao thừa câm lặng

Chia nhau niềm xót xa.

(Giao thừa đối bóng, MXTĐ, tr. 28)

 

Thu Ngân: T́nh Mộng (TM)

Dường nhu nỗi buồn ly hương trong lúc Xuân về của người Việt tị nạn đều giống nhau: Nhớ nhung, xót xa, ngậm ngùi, đau đớn…

Xuân nay về giữa mùa đông,

Ngoài trời băng giá nỗi ḷng đầy vơi.

Bao năm xa cách quê tôi,

Sống đời lưu lạc ngậm ngùi đớn đau.

(Mùa Xuân Hy Vọng, TM, tr. 80)

 

Thanh Hiền: Biển Nhớ (BN)

Thanh Hiền ở miền nắng ấm Florida nhưng vẫn cảm thấy thiếu cái ǵ đó trong đầu năm mới.

Tháng giêng mưa đến trái mùa

Nắng buồn chẳng đến xuân vừa mới đi.

(Mưa tháng giêng, BN, tr.122)

 

Thanh Hiền: Biển Sầu (BS)

Mùa Xuân ở Florida cũng không thể nào giống mùa Xuân ở quê nhà. Nếu ở miền Đông Bắc có tuyết rơi th́ ở miền Đông Nam cũng bị những cơn mưa đến viếng hàng ngày. Nhưng mưa ngoài trời đâu lạnh bằng mưa trong ḷng!

Tháng giêng mưa rớt ngập ngừng

Mới vừa đón Tết chưa mừng lại xa…

Trong tôi mưa bỗng nhạt nḥa

Mùa Xuân lạ nhỉ tưởng là mùa mưa.

(Buồn Ơi Tôi Chẳng Có Mời, BS, tr. 62)

 

1996 – 2000

 

Ngô Minh Hằng: Tiếng Ḷng (TL)

Nam cũng như nữ, ai ai cũng hứa với ḷng ḿnh là sẽ trở về quê hương trong sứ mạng quang phục đất nước. Nhưng giấc mộng ấy cho đến ngày nay vẫn chưa thành.

Lại một mùa Xuân lặng lẽ về

Nửa ṿng trái đất phía bên kia

Quê hương tôi đó, ôi buồn lắm

Mười chín xuân qua lỗi hẹn thề!

(Quà Xuân và Niềm Hy Vọng, TL, tr.23)

 

Hà Huyền Chi: Một Túi B́nh Sinh Một Túi Thơ (MTBSMTT)

Ở miền Tây Bắc Hoa Kỳ, tuyết cũng đổ mịt mùng vào dịp Tết của người Việt ly hương.

Xứ người tuyết đổ mịt mùng

Đón xuân hiu quạnh nát ḷng hoài hương

(Xuân Hiu Quạnh, MTBSMTT, tr. 202)

 

Tay bắt mặt mừng cùng với lời chúc tụng đầu năm là tục lệ của người Việt; nhưng trong hoàn cảnh tị nạn, sau lời chúc tụng là nỗi ngậm ngùi, cay đắng.

Ta chào nhau năm mới

Lời chúc trượt trên môi

Bắt tay cười hể hả

Quay lưng dấu ngậm ngùi

(Xuân Lữ Thứ, MTBSMTT, tr. 203)

 

Ngô Minh Hằng: Gọi Đàn (GĐ)

Quả thật, người Việt ly hương cũng giống như kiếp con chim lạc đàn, chẳng biết t́m đâu ra tổ ấm trong buổi Xuân về.

Quê người, nh́n mai nở

Ḷng ta thấy sầu mang

Hăm mốt năm ngơ ngác

Kiếp con chim lạc đàn!

(Mùa Xuân Bất Diệt, GĐ, tr. 87)

 

“Hẹn lần hẹn lữa đă bao phen” là sự nhắc nhở rất quen thuộc của người Việt tị nạn không chấp nhận cái cảnh “áo gấm về làng”.

Xuân về con vẫn chưa về được

Đường của con đi lắm muộn phiền

Gió cản đường bay, rừng cản lối

Hẹn lần hẹn lữa đă bao phen…

(Xuân Hẹn, GĐ, tr. 22)

 

Trần Trung Đạo: Thao Thức (TT)

Xuân về trên đất khách khiến ngườI Việt ly hương buồn năo ḷng, nhất là khi nhớ đến Mẹ già c̣n ở lại quê nhà.

Vẫn đếm xuân về trên đất khách

Nghe buồn nhỏ giọt xuống vai tôi

Đèn ai thắp sáng bên kia phố

Nhớ quá, chao ôi, tiếng mẹ cười.

(xuân đất khách, TT, tr. 29)

 

Ngày Xuân th́ uống rượu mừng Xuân để hưởng lộc cho cả năm. Nhưng đối với người Việt ly hương, nhất là đối với những người c̣n nặng ḷng với đất nước, những nỗi ngậm ngùi trong đêm Xuân đă thay cho những ly rượu đỏ sủi bọt.

Ḷng tôi cũng bạc theo màu áo

Chiếc pháo giao thừa đă tả tơi

Chén rượu mừng xuân tôi chẳng uống

Chỉ uống đêm nay những ngậm ngùi.

(xuân đất khách, TT, tr. 30)

 

Nguyễn Thị Ngọc Dung: Điểm Trang Làm Dáng Cuộc Đời (ĐTLDCĐ)

Ly hương tị nạn là sự ly biệt tủi hờn, cay đắng. Bây giờ chỉ c̣n biết nhớ đến nhau mà thôi.

Thế rồi ly biệt tủi hờn

Kẻ đi người ở ai c̣n nhớ ai

Tết này mưa tuyết trắng vai

Vùng Hoa Thịnh Đốn đông dài giá băng

(Tết Nay, ĐTLDCĐ, tr. 30)

 

Vũ Hối: Chiêm Bao Trở Giấc (CBTG)

Sao Tết ở quê người toàn đắng cay, ngậm ngùi, buồn thảm…!

Tha hương tết lắm ngậm ngùi…

Thương quê, thương bạn, đâu nguôi ḷng này

Ngồi đây đếm vạn đắng cay,

Giao thừa quê Mẹ, phương này tuyết rơi.

Giăng giăng lệ trắng khắp trời,

Lạc loài đất khách, chao ôi! Là buồn.

Xuân nào ta lại về nguồn,

Vui ngày tái ngộ, bốn phương, rượu mừng…

(nét thảo đầu xuân, CBTG, tr. 25)

 

Hồ Công Tâm: Ngày Tháng Lưu Vong (NTLV)

Dù Xuân tha hương buồn tẻ nhưng người Việt vẫn mong đợi một mùa Xuân chiến thắng ở quê nhà, lúc đó người Việt ly hương sẽ trở về quê cũ để cùng người Việt quốc nội uống rượu mừng chiến thắng.

Xuân này viễn xứ sao mà tẻ

Đợi măi không nghe vọng núi đồi

Xuân tới quê ta rền vó ngựa

Rượu mừng chiến thắng sẽ mềm môi.

(Xuân tha hương, NTLV, tr. 22)

 

Trần Quốc Bảo: Đối Diện Niềm Vui (ĐDNV)

Màu Xuân lữ thứ chỉ là màu tím buồn thảm, khiến cho người Việt ly hương tím ruột bầm gan mỗi độ Xuân về trên đất khách.

Tuyết sương tím một phương trời

Hai mươi năm tím cuộc đời lưu vong

Mầu xuân dâng tím cơi ḷng

Nh́n quê hương vẫn tím trong lệ sầu.

(xuân tím, ĐDNV, tr. 135)

 

Bùi Thanh Tiên: Trăng Nhớ Đêm Rằm (TNĐR)

Giấc mộng hồi hương là giấc mộng muôn trùng của người Việt ly hương. Câu hỏi đầy cay đắng, xót xa “Bao giờ ta lại gặp quê ta?” được lặp lại mỗi độ Xuân về trên đất khách.

Xuân qua lặng lẽ, cành trơ lá

Đất khách quê người, nỗi nhớ xa

Giấc mộng muôn trùng sao chưa đến

Bao giờ ta lại gặp quê ta?

(Xuân và Quê Ta, TNĐR, tr. 7)

 

Vũ Lang: Hạnh Ngộ (HN)

Cái cảnh “đón Tết, vui Xuân” ở hải ngoại là cảnh tẻ ngắt, v́:

Đón tết, không c̣n nghe pháo nổ,

Vui xuân, chẳng được ngắm mai vàng.

(Xuân Canh Ngọ, HN, tr. 122)

 

Trần Hoài Thư: Thơ Trần Hoài Thư (TTHT)

Người Việt ly hương chẳng bao giờ nh́n thấy được “bếp lửa đêm trừ tịch” để đón giao thừa.

Thèm ơi bếp lửa đêm trừ tịch

Chiều cuối năm rồi, anh nhớ em.

(Cuối năm bên ḍng Hudson, TTHT, tr. 118)

 

2001 – 2005

 

Ngô Minh Hằng: Có Những Vùng Trời (CNVT)

Mỗi mùa Xuân đến gợi cho người Việt ly hương thêm nỗi buồn nhớ thương quê Mẹ.

Từ ngày lạc bước viễn phương

Mỗi mùa Xuân đến, một chương sử buồn

(Xuân Vong Quốc, CNVT, tr. 86)

 

Mạc Phương Đ́nh: Lời Ru Của Mẹ (LRCM)

Xuân tha hương gợi cho người Việt tị nạn một mối sầu dai dẳng.

Long đong từ buổi ĺa quê mẹ

Ôm mối sầu chung măi chẳng nguôi.

(xuân tha hương, LRCM, tr. 31)

 

Cứ mỗi mùa Xuân tới làm cho nỗi đau nhớ nước thêm một trang sử buồn.

Nỗi đau cố quốc ngh́n trang sử

Ngày tháng vùi chôn những hẹn thề.

(xuân viễn xứ, LRCM, tr. 40)

 

Mạc Phương Đ́nh: Thơ Mạc Phương Đ́nh (TMPĐ)

Tiếng gió Xuân lướt nhẹ cũng đủ làm cho người Việt ly hương giật ḿnh: Thêm một mùa Xuân nữa  nơi đất khách!

Phương nào lữ khách nh́n sương khói

Nghe gió xuân qua bỗng giật ḿnh…

(niềm xuân, TMPĐ, tr. 145)

 

***

Việc trích dẫn thơ đă dài, mặc dù c̣n nhiều thiếu sót. Xin kính chúc qúi độc giả một năm Ất Dậu tha hương được dồi dào sức khỏe và gia đạo b́nh an. “Thân, Dậu niên lai kiến thái b́nh” có thật sự đến với đồng bào trong nước năm nay hay không? Mong lắm thay!

 

Vĩnh Liêm